
To międzynarodowa konwencja ustanawiająca standardy szkolenia, certyfikacji i wacht morskich dla marynarzy. Została przyjęta w 1978 roku, a jej celem jest zapewnienie, że załogi statków mają odpowiednie kwalifikacje, umiejętności i wiedzę do wykonywania swoich obowiązków w sposób bezpieczny i profesjonalny.
Konwencja STCW jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa na morzu, ochrony środowiska morskiego oraz zapobiegania wypadkom i katastrofom morskich. Dzięki jej wdrożeniu, standardy szkolenia i certyfikacji marynarzy są ujednolicone na całym świecie.
Do tej pory konwencja STCW została ratyfikowana przez większość państw świata, w tym wszystkie główne kraje o znaczącym tonażu floty morskiej. Ratyfikacja przez tak szerokie grono państw oznacza, że konwencja ma charakter niemal powszechny w międzynarodowej żegludze.
Konwencja STCW weszła w życie 28 kwietnia 1984 roku, po jej ratyfikacji przez wymagane minimum 25 państw, których łączny tonaż statków stanowił co najmniej 50% światowego tonażu.
Konwencja określa minimalne wymagania dotyczące szkolenia marynarzy, w tym szkolenia teoretycznego oraz praktycznego. Szkolenia obejmują zarówno specjalistyczne umiejętności techniczne, jak i umiejętności ogólne, takie jak bezpieczeństwo na morzu czy udzielanie pierwszej pomocy.
Konwencja wymaga, aby marynarze posiadali odpowiednie certyfikaty potwierdzające ich kwalifikacje i uprawnienia do pełnienia określonych ról na statku. Certyfikaty te są wydawane przez krajowe władze morskie i są uznawane na arenie międzynarodowej.
Konwencja reguluje zasady pełnienia wacht na mostku, w maszynowni oraz innych kluczowych obszarach statku, aby zapewnić, że statek jest bezpiecznie obsługiwany przez wykwalifikowaną załogę przez całą dobę.
Dzięki konwencji STCW, kwalifikacje marynarzy są uznawane na arenie międzynarodowej, co ułatwia pracę w międzynarodowej żegludze i sprzyja harmonizacji i poprawie jakości usług w żegludze morskiej.
Konwencja obejmuje również standardy dotyczące ochrony życia i zdrowia załogi oraz środowiska morskiego. Wprowadzono tu również zasady dotyczące postępowania w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożary, kolizje czy zatonięcia.
Konwencja STCW, po jej przyjęciu przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) w 1978 roku, zaczęła obowiązywać po ratyfikacji przez wystarczającą liczbę państw członkowskich IMO. Ratyfikacja konwencji przez poszczególne państwa oznaczała zobowiązanie się tych krajów do wdrożenia postanowień konwencji do swojego prawa krajowego oraz do przestrzegania ustalonych standardów.
Ratyfikacja konwencji STCW przez państwo oznacza, że to zobowiązuje się do:
Konwencja była kilkakrotnie nowelizowana w celu dostosowania do zmieniających się potrzeb i technologii w żegludze morskiej. Najważniejsza miała miejsce w 1995 roku, znana jako STCW 95, która wprowadziła nowe wymagania dotyczące szkoleń, certyfikacji i weryfikacji kompetencji marynarzy.
Kolejna istotna rewizja została przyjęta w 2010 roku w Manili na Filipinach, znana jako Poprawki z Manili 2010. Te poprawki wprowadziły nowe standardy dotyczące m.in. szkolenia w zakresie ochrony, profilaktyki zdrowotnej, a także wzmocniły nadzór nad procesem certyfikacji i audytu.
