STCW INFO

Twoje Kompendium Wiedzy

Opracowane przez

Centrum szkoleń morskich w gdyni

blue

Konwencja STCW

(ang. International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers)

a forklift lifting a container
a man and woman in hardhats and a folder

To międzynarodowy traktat przyjęty przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO), który ustanawia standardy szkolenia, certyfikacji i wacht morskich dla marynarzy. Konwencja została przyjęta w 1978 roku, a jej celem jest zapewnienie, że załogi statków mają odpowiednie kwalifikacje, umiejętności i wiedzę do wykonywania swoich obowiązków w sposób bezpieczny i profesjonalny.

  1. Szkolenie: Konwencja określa minimalne wymagania dotyczące szkolenia marynarzy, w tym szkolenia teoretycznego i praktycznego. Szkolenia obejmują zarówno specjalistyczne umiejętności techniczne, jak i umiejętności ogólne, takie jak bezpieczeństwo na morzu czy udzielanie pierwszej pomocy.
  2. Certyfikacja: Konwencja wymaga, aby marynarze posiadali odpowiednie certyfikaty potwierdzające ich kwalifikacje i uprawnienia do pełnienia określonych ról na statku. Certyfikaty te są wydawane przez krajowe władze morskie i są uznawane na arenie międzynarodowej.
  3. Wachty: STCW reguluje zasady pełnienia wacht na mostku, w maszynowni i innych kluczowych obszarach statku, aby zapewnić, że statek jest bezpiecznie obsługiwany przez wykwalifikowaną załogę przez całą dobę.
  4. Ochrona i bezpieczeństwo: Konwencja obejmuje również standardy dotyczące ochrony życia i zdrowia załogi oraz środowiska morskiego. Wprowadzono tu również zasady dotyczące postępowania w sytuacjach awaryjnych, takich jak pożary, kolizje czy zatonięcia.
  5. Wzajemne uznawanie kwalifikacji: Dzięki konwencji STCW, kwalifikacje marynarzy są uznawane na arenie międzynarodowej, co ułatwia pracę w międzynarodowej żegludze

Konwencja STCW jest kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa na morzu, ochrony środowiska morskiego oraz zapobiegania wypadkom i katastrofom morskich. Dzięki jej wdrożeniu, standardy szkolenia i certyfikacji marynarzy są ujednolicone na całym świecie, co sprzyja harmonizacji i poprawie jakości usług w żegludze morskiej.

Konwencja STCW,
po jej przyjęciu przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) w 1978 roku, zaczęła obowiązywać po ratyfikacji przez wystarczającą liczbę państw członkowskich IMO. Ratyfikacja konwencji przez poszczególne państwa oznaczała zobowiązanie się tych krajów do wdrożenia postanowień konwencji do swojego prawa krajowego oraz do przestrzegania ustalonych standardów.

  1. Wejście w życie:Konwencja STCW weszła w życie 28 kwietnia 1984 roku, po jej ratyfikacji przez wymagane minimum 25 państw, których łączny tonaż statków stanowił co najmniej 50% światowego tonażu.
  2. Zmiany i rewizje:
    • Konwencja była kilkakrotnie nowelizowana w celu dostosowania do zmieniających się potrzeb i technologii w żegludze morskiej. Najważniejsza nowelizacja miała miejsce w 1995 roku, znana jako STCW 95, która wprowadziła nowe wymagania dotyczące szkoleń, certyfikacji i weryfikacji kompetencji marynarzy.
    • Kolejna istotna rewizja została przyjęta w 2010 roku w Manili na Filipinach, znana jako Poprawki z Manili 2010. Te poprawki wprowadziły nowe standardy dotyczące m.in. szkolenia w zakresie ochrony, profilaktyki zdrowotnej, a także wzmocniły nadzór nad procesem certyfikacji i audytu.
  3. Państwa ratyfikujące:
    • Do tej pory konwencja STCW została ratyfikowana przez większość państw świata, w tym wszystkie główne kraje o znaczącym tonażu floty morskiej. Ratyfikacja przez tak szerokie grono państw oznacza, że konwencja ma charakter niemal powszechny w międzynarodowej żegludze.
  4.  Znaczenie ratyfikacji:
    • Ratyfikacja konwencji STCW przez państwo oznacza, że to państwo zobowiązuje się do:   
      • Implementacji międzynarodowych standardów szkolenia i certyfikacji marynarzy w ramach swojego prawa krajowego.
      • Przeprowadzania regularnych audytów i inspekcji, aby upewnić się, że załogi statków spełniają wymagania STCW.
      • Współpracy z innymi państwami w uznawaniu certyfikatów wydanych zgodnie z konwencją, co ułatwia zatrudnianie marynarzy na statkach pod różnymi banderami.
blue
shape 1

Jak zacząć pracę na morzu?

Aby rozpocząć pracę na morzu, należy podjąć kilka kluczowych kroków:​

1. Zdobycie odpowiedniego wykształcenia
  • Szkoła średnia: Ukończenie szkoły średniej, najlepiej o profilu morskim lub technicznym, jest często pierwszym krokiem.
  • Studia wyższe: Rozważ studiowanie na jednej z morskich akademii, takich jak Uniwersytet Morski w Gdyni lub Politechnika Morska w Szczecinie, które oferują kierunki związane z żeglugą morską, nawigacją, inżynierią okrętową, czy transportem morskim.
  • Badania lekarskie: Zgłoś się do uprawnionego lekarza do badania marynarzy, aby przejść badania zdrowotne. Lista lekarzy z podziałem na województwa jest dostępna na stronie Urzędu Morskiego:
    LISTA LEKARZY DLA MARYNARZY
  • Po ich pozytywnym wyniku otrzymasz międzynarodowe świadectwo zdrowia, które jest wymagana do złożenia wniosku o wydanie książeczki żeglarskiej i pracy na morzu.
  • Książeczka żeglarska: To dokument potwierdzający uprawnienia do pracy na morzu, który jest wymagany na większości statków. Można go uzyskać w Urzędzie Morskim po spełnieniu określonych wymagań tj. posiadaniu świadectwa przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa (Basic Safety Traning):
    Basic Safety Training – Zintegrowany Kurs Bezpieczeństwa STCW
    POKAŻ WIĘCEJ KURSÓW BEZPIECZEŃSTWA 
  • świadectwa zdrowia.
  •  Składając wniosek o wydanie książeczki żeglarskiej można złożyć jednocześnie wniosek o wydanie świadectwa:
  • Umowa o pracę: Po zatrudnieniu podpiszesz umowę o pracę, która określa warunki zatrudnienia, w tym wynagrodzenie, obowiązki oraz czas trwania kontraktu.
  • Przystąpienie do pracy: Przed wyjazdem na pierwszy kontrakt, upewnij się, że masz wszystkie wymagane dokumenty, certyfikaty oraz niezbędny ekwipunek.
    Podjęcie pracy na morzu wymaga odpowiedniego przygotowania i zdobycia niezbędnych kwalifikacji, ale jest to droga do fascynującej kariery w żegludze.
  • Pośrednictwem w zakresie zatrudniania marynarzy zajmują się certyfikowane agencje crewingowe.
blue
a gold and purple ship steering wheel

STCW dla żeglarzy i osób pracujących na jachtach komercyjnych

Wymagania do pracy na jachtach komercyjnych

     Elementy składowe kursu Basic Safety Training, zgodnie z konwencją STCW są takie
same dla członków załóg jachtów komercyjnych oraz członków załóg statków morskich
handlowych.

Ważność poszczególnych modułów wchodzących w skład Basic Safety Training:

1. Elementarne zasady udzielania pierwszej pomocy medycznej Elementary First Aid
(EFA) – kurs ważny bezterminowo
2. Bezpieczeństwo własne i odpowiedzialność wspólna Personal safety and Social
Responsibilities (PSSR) – kurs ważny bezterminowo
3. Ochrona przeciwpożarowa stopień podstawowy Basic Firefighting (BFF) – kurs ważny 5 lat
4. Indywidualne techniki ratunkowe Personal Survival Techniques (PST) – kurs ważny 5 lat.

Po okresie 5 lat odnowieniu podlegają kursy BFF i PST. Zasady odnawiania tych kursów
są opisane w części: odnawianie świadectw przeszkoleń(certyfikatów) STCW.
Ogólnie zasady odnowień są takie same dla żeglarzy jachtów komercyjnych i marynarzy
statków handlowych. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na udokumentowanie
praktyki morskiej (okresu pływania – sea time) niezbędnej do przystąpienia do kursów
odnawiających.

Okrętując na jacht komercyjny na wejściu możesz być zapytany przez kapitana:
„Have you got your STCW?’ albo ”Do you have your basic safety training’ tzn. Czy
posiadasz certyfikat Bezpieczeństwa (Zintegrowany)?
Uwaga: możesz się spotkać z różnymi nazwami certyfikatu Basic Safety Training jak np.
STCW’95, STCW’95 as amended, albo nawet STCW’78 as amended” – wszystkie te
nazwy odnoszą się do certyfikatu Basic Safety Training najczęściej nazywanego po
prostu STCW.
Dla osób rozpoczynających pracę na morzu IMO (Międzynarowa Organizacja Morza,
Konwencja STCW) określa minimalne wymogi (entry level) w zakresie przeszkolenia i jest
to właśnie posiadanie certyfikatu Basic Safety Training.
Awansując, jak również w zależności od jednostki na jakiej wykonujemy pracę
wymagane są dalsze certyfikaty dokumentujące wymagane kompetencje.
Kurs Basic Safety Training jest taki sam dla członków załóg statków handlowych i
jachtów komercyjnych. Takie same są też zasady odnawiania kursów STCW.
Posiadanie certyfikatu Basic Safety Training jest minimalnym wymogiem do podjęcia
pracy na jachcie komercyjnym.
Po ukończeniu kursu Basic Safety Training zalecamy wyrobienie książeczki żeglarskiej w
Urzędzie Morskim. Pozwala ona na udokumentowanie praktyki morskiej do celów
odnowienia kursów STCW i stanowi ułatwienie w międzynarodowym ruchu lotniczym
(np. brak dodatkowych opłat za zmianę terminu lotu). W niektórych portach
zagranicznych książeczka żeglarska może być wymagana do wyjścia na ląd.

blue
a compass with a black background

Praca na statku pasażerskim

Wymagania do pracy na statkach pasażerskich w tym na promach

a red and white life preserver
blue

Jakie certyfikaty bezpieczeństwa STCW są minimalnie wymagane na poszczególnych stanowiskach.

a gold and purple ship steering wheel
blue

Odnawianie świadectw przeszkoleń (certyfikatów) STCW

Ważność certyfikatów STCW

  • Certyfikaty STCW zwykle mają określony okres ważności, najczęściej 5 lat. Przed upływem tego czasu należy je odnowić. Certyfikaty przeterminowane nie dłużej niż 1 rok mogą być odnawiane również. Możliwość odnowienia przeterminowanego certyfikatu nie oznacza, że taki certyfikat jest ważny. Co do zasady każdy członek załogi statku morskiego w trakcie wykonywania pracy musi posiadać ważne certyfikaty (nie przeterminowane).
  • Polska Administracja Morska (Urząd Morski) jest jedynym organem uprawnionym do wydawania świadectw przeszkoleń (certyfikatów) w Polsce. Certyfikaty wydawane są w trybie postępowania administracyjnego określonego w Kodeksie Postępowania Administracyjnego.
  • Zgodnie z polskimi przepisami nie ma możliwości odnowienia w Polsce Certyfikatów STCW wydanych w innych krajach. Osoby posiadające takie certyfikaty w celu otrzymania odpowiedniego polskiego certyfikatu ew. mogą odbyć ponownie cały kurs.
  • W przypadku niektórych certyfikatów do odbycia kursu odnawiającego wymagane jest posiadanie udokumentowanej praktyki morskiej (czas pływania na morskim statku handlowym lub jachcie komercyjnym). W większości przypadków okres ten wynosi 6 miesięcy (180 dni) w ciągu 5 lat przed przystąpieniem do kursu.
  • Praktykę morską można udokumentować wpisami do Książeczki Żeglarskiej (Seamen’sBook) lub na urzędowym druku … ZAŚWIADCZENIE PRAKTYK -> PLIK DO POBRANIA
  • Osoby pracujące na jachtach w celu odbycia kursu odnawiającego dodatkowo powinny udokumentować, że jachty te w okresie wykazanym jako praktyka morska były jachtami komercyjnymi. W tym celu powinny przedstawić kopię Karty Bezpieczeństwa jachtu lub w przypadku jachtów zagranicznych tzw. Certificate of Registry lub Certificate of  Title z którego będzie jednoznacznie wynikało, że dana jednostka w okresie podanym jako praktyka morska była jachtem zarejestrowanym do celów komercyjnych. Praktyka morska na jachtach sportowych lub rekreacyjnych nie jest uznawana.
  • Dokładne wymogi dla odnowienia poszczególnych certyfikatów (kursów) można sprawdzić na:
    CSM GDYNIA – PRZESZKOLENIA ODNAWIAJĄCE lub KURSY STCW – KURSY ODNAWIAJĄCE
  •  
a red and white life preserver
blue

Wymogi do odbycia kursów odnawiających:

  •  posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego (lub zintegrowanego kursu bezpieczeństwa) lub takiego, które utraciło ważność w okresie nie dłuższym niż 1 rok przed datą wydania nowego certyfikatu
    oraz
  • posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.

    **Uwaga posiadanie certyfikatu PPOŻ stopień wyższy nie zwalnia z obowiązku posiadania certyfikatu PPOŻ stopień podstawowy.

  •  
  • posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego lub takiego, które utraciło ważność w okresie nie dłuższym niż 1 rok przed datą wydania nowego certyfikatu
    oraz
  • posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.
  •  
  • posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych (lub zintegrowanego kursu bezpieczeństwa) lub takiego, które utraciło ważność w okresie nie dłuższym niż 1 rok przed datą wydania nowego certyfikatu
    oraz
  •  posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.
  •  
  • posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie ratownika lub takiego, które utraciło ważność w okresie nie dłuższym niż 1 rok przed datą wydania nowego certyfikatu
    oraz
  • posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.   oraz
  • posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.

    **Uwaga posiadanie certyfikatu PPOŻ stopień wyższy nie zwalnia z obowiązku posiadania certyfikatu PPOŻ stopień podstawowy.

  •  
  • posiadanie ważnego świadectwa przeszkolenia w zakresie starszego ratownika lub takiego, które utraciło ważność w okresie nie dłuższym niż 1 rok przed datą wydania nowego certyfikatu
    oraz
  • posiadanie min. 6-miesięcznej praktyki pływania na morskich statkach handlowych (tzw. konwencyjnych) lub jachtach zarejestrowanych jako komercyjne odbytej w okresie ostatnich 5 lat przed przystąpieniem do kursu.
  •  
  •